Milieuzaken.org
feiten, getallen en opinies  


luchtvervuiling
U bent hier: inhoudsopgave - luchtvervuiling
Afkorting of begrip onbekend ? Raadpleeg ons milieuwoordenboek !

en Facebook of Linkedin

Google
 
Web www.hugovandermolen.nl

Schitterend briefhoofd dat laat zien dat de "coalmasters" in 1945 bepaald niet bang was om hun zwarte rook uit de schoorstenen te tonen op hun briefpapier.

Ik denk niet dat er in ons land nog veel zwarte rook uit de schoorstenen van kolencentrales of fabrieken komt

Howie Coalmasters, Scotland

J. & R. Howie, Ltd.
Coalmasters, Manifacturers & Merchants
Harlford Kilmarnock, Scotland, U.K.
Brief van 20 dec. 1945 aan het, (nog) in Londen gevestigde Netherlands Ministry of Trade, Industry and Shipping, met vragen omtrent de fa. Hartelust, Ijzerhandel te Leeuwarden (zie hier voor hun briefhoofden en fabriekscomplex). Conditie: heek mooi ! Enkele heel lichte vouwen en links boven minieme roestsporen en 2 prikgaatjes waar ooit een speld was gestoken. Schitterend om in te lijsten ! Prijs € 75 (hier te bestellen).


Afname luchtvervuiling in Nederland

Soms lijkt het er niet op, maar Nederland heeft steeds vaker blauwe luchten met minder wolken en meer zon. De lucht boven Nederland is schoner. Daardoor wordt Nederland zonniger en hebben we warmer weer. Dat blijkt uit 'De toestand van het klimaat in Nederland 2008', het klimaatrapport van het KNMI over de afgelopen vijf jaar. (link blijkt 9-9-'17 helaas verbroken).

In Nederland nam de uitstoot van zwaveldioxide, stikstofdioxide, benzeen en fijnstof fors af. Fijnstof daalde met 80%, zwaveldioxide zelfs met 93%. Dat zijn prachtige ontwikkelingen. (Bron: Ralf Bodelier, FD Futures, 13-10-2018, p. 22).

Frans Bos (persoonlijke communicatie d.d. 19-8-2019) stelt zich de volgende vragen:
1e: "Hoe groot is de rol in de gemeten klimaatopwarming van SSR (Solar Surface Radiation) / schonere lucht in NL (regio gekozen puur als voorbeeld) ten opzichte van de rol van puur CO2 ?"
2e: "Stel dat met een 'toverstok' het mogelijk zou zijn om alle menselijke invloeden op het klimaat morgen 'uit te wissen', gaat de temperatuur dan omhoog of omlaag? Hierbij moet je bedenken dat de lucht schoner gaat worden, omdat minder stof en andere troep de lucht vervuilt (en dan wordt het dus warmer) en tegelijkertijd ook de CO2 concentratie daalt (en dan wordt het kouder).

Bovenstaand media- berichten zijn voor mij (net als voor Frans Bos) boeiende hersenkrakers: als we nou over de hele wereld de lucht schoner maken, wordt het dan in de hele wereld zonniger en warmer weer ? Gaan er dan dus extra land-gletsjers smelten en de zeespiegel dus stijgen ? Onderstaande grafiek van Christy en Spencer suggereert (maar bewijst nog niet) dat na invoering van "clean air acts" de atmosfeer-temperatuur in de wereld stabiel op een hoger niveau is komen te liggen. De 2 warmtepieken boven het paarse veld worden echter meestal geweten aan 2 zgn. "El Nino's".

wereld-temperatuur sinds 1979

grafiek: UAH graphs of Spencer and Christy show a pause during last 20 years. Klik voor vergroting.

En de lucht op en rond Antarctica is al zo schoon. Moeten we die dan maar liever gaan vervuilen om het smelten van het ijs tegen te gaan ? Wie weet hoe dit zit mag het me uitleggen.

Na dit schrijven las ik ergens dat er ooit plannen zijn geweest om Antarctica met roet te gaan bedekken, opdat het op aarde niet te koud zou worden ! Die angst bestond in de jaren 1970. Nu overigens nog wel, maar niet in de politiek. Door de sneeuw met roet te bedekken zou de zonnestraling niet zo veel weerkaatst worden en binnen ons broeikassysteem blijven, zodat de aarde minder zou afkoelen. O tempora, o mores !

Goed dat we die "geo-engineers" destijds niet de ruimte en middelen hebben verschaft om de polen met roet te bedekken. Maar nu (2019) gaan er weer stemmen op om de zonnestraling tegen te houden door allerlei stoffen in de ruimte los te laten, die die straling zouden moeten reflecteren.


Maar Milieudefensie vindt de luchtvervuiling in ons land nog steeds te erg.

milieudefensie voor schonere lucht   Op 7 sept. 2017 wint Milieudefensie een kort geding tegen de Nederlandse staat.

De rechter geeft Milieudefensie op alle punten gelijk: De Nederlandse Staat moet meer doen tegen luchtvervuiling en meer "glans en gestalte " geven aan de Europese wetgeving op dat gebied.
Dit alles hangende een bodemprocedure die Milieudefensie tegen de Staat had aangespannen, maar die nogal veel tijd vergt. Zie hier het persbericht.

Stel je eens voor dat alle verkeer in woonwijken en steden electrisch aangedreven zou zijn.

Geen verkeersherrie en vieze uitlaatgassen meer, die beide schadelijk zijn voor lichaam en geest.

Dat lijkt me fantastisch ! En het kàn, zeker al op beperkte schaal..

Zie hier b.v. over het verkeer in het zwitserse bergdorp Saas-Fee.

  alleen toegang bij weinig uitstoot
klik op het cartoon voor een vergroting

Maar Rob Ramaker, vindt het allemaal nog wel wat meevallen met die luchtvervuiling in ons land,
zo schrijft hij 14-12-2017 in Elsevier Weekblad internet-nieuwsbrief.

Vieze lucht? Roken richt veel meer schade aan
In hun lobby tegen luchtvervuiling gaan Longfonds en longartsen compleet voorbij aan alle vooruitgang die er is geboekt. De lucht is al veel schoner, en dat lijkt alleen nog maar beter te worden.
De gevaren van luchtvervuiling worden ‘ernstig onderschat’, zo lazen Kamerleden begin deze week in een brief, ondertekend door 169 longartsen en het Longfonds. Donderdag 14 december spreekt de Tweede Kamer over het thema. Initiatiefnemer Hans in ’t Veen, longarts in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam, deed er in interviews nog een schepje bovenop: er is nu actie nodig tegen de gesel van de vuile lucht.
Nu kan de lucht inderdaad nog schoner, maar de lobby gaat compleet voorbij aan alle positieve ontwikkelingen.

De lucht is al veel schoner, maar rond snelwegen strijden ze voor nog minder vervuiling. Lees verder

Schonere lucht
Zo is de lucht afgelopen decennia juist veel schoner geworden. Gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) tonen dat sinds 1990 de gemiddelde concentratie fijnstof in de lucht is gehalveerd, en de hoeveelheden zwaveloxide en stikstofoxide met respectievelijk 90 en 50 procent afnamen. Ook andere stoffen als koolmonoxide en ammoniak zijn op hun retour. Zeker wanneer je verder terugkijkt dan 1990, is de luchtvervuiling over de hele linie spectaculair teruggedrongen.
Nederland voldoet grotendeels aan de Europese regels voor luchtkwaliteit, stelde het RIVM in oktober 2017. Alleen in drukke straten, vooral in Amsterdam en Rotterdam, en in gebieden rond industrie of veehouderijen, overschrijden de waarden de maxima af en toe. Wanneer Nederland – en buurlanden – zich aan het beleid houden, lijkt Nederland in 2030 ook te gaan voldoen aan de nog strengere regels van wereldgezondheidsorganisatie WHO.

Langer leven
Die schonere lucht betaalt zich meteen uit in een betere gezondheid. Van de 48 maanden die Nederlanders langer leven sinds 1992, zijn volgens het RIVM zo’n 11 maanden te danken aan schonere lucht.
De longartsen hebben er gelijk in dat verdere verbetering mogelijk is. Nederlanders overlijden door luchtvervuiling gemiddeld nog altijd 13 maanden eerder dan nodig. Bovendien veroorzaakt het bij 1.200 mensen jaarlijks longkanker, circa 10 procent van het totaal aantal nieuwe gevallen, dat verder grotendeels door roken wordt veroorzaakt. En vooral astma- en bronchitispatiënten lijden flink onder vieze lucht.
Het RIVM schat dat luchtvervuiling verantwoordelijk is voor 4,5 procent aan verloren levensjaren in goede gezondheid. Veel minder dan de grote schuldige, roken (13 procent), maar ongeveer evenveel als overgewicht of slechte werkomstandigheden.

Onze lucht is superschoon, met dank aan de auto-industrie. Lees verder

Meer gezondheidswinst
Toch vinden ook niet bij de lobby betrokken experts maatregelen nog steeds nuttig. ‘Elke verdere verlaging van de concentraties is uit het oogpunt van gezondheid zinvol,’ zegt Bert Brunekreef, hoogleraar milieu-epidemiologie aan de Universiteit Utrecht.
Wel wordt het steeds duurder de lucht nog een stapje schoner te maken, aangezien de uitgangspositie al goed is. Maar, zegt hij. ‘Het lijkt erop dat we nog een flink eind verder kunnen gaan met het verlagen van de concentraties, voordat de kosten daarvan hoger worden dan de baten voor de gezondheid.’

Acute tijdelijke afname luchtvervuiling in China

De tekst in de laatste twee alinea's van de column op 21 maart 2020 in het Economie katern op blz. 12 van het BD/AD van Sandra Phlippen luiden als volgt: "Voor onze klimaatdoelen zou het geweldig zijn. Het beste voorbeeld daarvan ligt in China. Nasa-luchtfoto's van China in februari 2020 lieten een extreem schone lucht boven de normaal pikzwarte steden zien. In februari stond een groot deel van de Chinese economie stil, waardoor de uitstoot wegviel. De Amerikaanse milieueconoom Marshall Burke heeft vervolgens berekend hoeveel doden er niet zijn gevallen doordat de lucht in Chinese steden opklaarde. Dat vergelijkt hij met het aantal doden dat er door de corona-uitbraak viel. Het resultaat is schokkend: de schone lucht heeft twintig keer zo veel doden voorkomen als het aantal doden dat corona er heeft veroorzaakt! (Bron: Frans Bos, persoonl. comm., 23-3-2020).

Acute tijdelijke afname luchtvervuiling in Amerika

Na de aanslag op de Twin Towers in New York was luchtverkeer boven de Verenigde Staten een week verboden. En zie: de lucht werd acuut veel schoner en het werd even 3 graden (ik denk Fahrenheit) warmer in het land (bron: persoonlijke communicatie met Ernst Flentge, 5-12-2009).

Tijdelijke toename van de luchtvervuiling in Europa

In Europa werd in April 2010 het grootste deel van het luchtruim enkele dagen gesloten vanwege een vulkaanuitbarsting in Griekenland. Ik verneem graag of dit vergelijkbare verschijnselen heeft opgeleverd. In Europa werd het luchtverkeer juist gestopt vanwege vervuiling van de lucht, waardoor het eerder kouder zou moeten worden.


Luchtvervuiling door houtstook


Nederland

Zie ook onze webpagina's 'Hout als biobrandstof" en "Biomassa-centrales"

Overige literatuur:
- houtrook.com, webpagina Stop Fijnstof uit Houtrook


Griekenland
In de jaren tachtig stond Athene bekend om de smog van de uitlaatgassen die over de stad hing. Die is ondertussen verdwenen. De smog in de jaren tachtig was afkomstig van de uitlaatgassen van de auto’s. Door het verbieden van dieselwagens in Athene, door het installeren van roetfilters en katalysatoren en door het invoeren van het even/oneven systeem (waarbij auto’s met een nummerplaat die eindigt op een even nummer op de even dagen de stad in mogen, en auto’s met een nummerplaat die eindigt op een oneven nummer, op oneven dagen), is de smog flink teruggedrongen.

Anno december 2012 hangt er op koude winteravonden boven de Griekse hoofdstad een heel ander soort smog: crisissmog.

smog crisi-boven Athene-januari 2013

Crisissmog boven Athene 27-12-2012 - Foto: X-andra:
klik voor vergroting

  Om de staatsfinanciën weer op orde te krijgen werd de accijns op stookolie fors verhoogd. Maar de meeste Griekse verwarmingsinstallaties werken op stooolie. Veel Grieken kunnen zich die dure stookolie (ca. € 1,35 /liter) niet meer permitteren, waardoor de vraag met 80% zou zijn gedaald en de Grieken massaal zijn overgegaan op het stoken van het goedkopere hout. Veelal in haarden, die meer bedoeld waren voor de gezelligheid of goede sier, dan om het huis echt te verwarmen. Ook in grote flatgebouwen is de centrale verwarming voor velen te duur geworden, waardoor de centrale kachels daar worden uitgezet en men de open haard maar gaat gebruiken. Houtkachels en kachels voor pallets zijn nu erg in trek. In middels wordt alles wat los en vast zit verbrand. De aanvankelijke charme van de geur van brandende haarden (die ik me uit mijn jeugd nog wel herinner van de wintersport in Oostenrijk, HvdM) is inmiddels volledig verdwenen. De gevolgen voor het milieu zijn desastreus, niet alleen in grote steden als Athene, maar ook in kleinere steden en dorpen. De lucht wordt troebel en heeft een verbrandingsgeur. Je merkt het ook wanneer je over de straten van Athene loopt: niet alleen zie je de mist, maar je ruikt het ook. De brandgeur is zo nadrukkelijk, dat hij je de adem bijna afsnijdt en je ogen doet branden.

In Athene hangt - vooral 's avonds - een verstikkende mist, die al gauw op de luchtwegen slaat. Vele stoffen in de crisissmog zijn kankerverwekkend, dus het is best mogelijk dat de winteravonden binnenkort voor heel wat ziektes en longaandoeningen zullen zorgen. Mensen met astma en longaandoeningen wordt aangeraden in de avonduren binnen te blijven. Wetenschappers maken wel eens de vergelijking tussen het Athene in 2012 en het Londen van Charles Dickens. De smog zit vol kleine partikeltjes en is erg schadelijk voor het menselijk ademhalingsstelsel.

De houtkacheltjes die mensen gekocht hebben, hebben vaak geen veiligheidscertificaat. Het zijn goedkope middelen om je warm te houden. De kacheltjes kunnen gewoon brandhout of zogenaamde pellets verbranden. Vaak hebben mensen een gat in hun buitenmuur geslagen om de rook zo via de luchtpijp uit huis te krijgen.
In de Griekse hoofdstad kopen mensen brandhout waar ze het maar kunnen vinden. Dat is vaak in zwarte circuits, omdat het goedkoper is. Maar de herkomst van dat brandhout is soms twijfelachtig en de kwalititeit is zeker niet goed. Maar vele mensen kunnen zich zelfs niet het normale brandhout veroorloven. Maar vaak branden mensen niet eens gewoon brandhout op. Aftandse meubelen die bij het vuilnis op straat worden gezet, worden nu meteen door mensen weer in huis genomen om ze in de open haard of in de kachel te laten branden. Meubelen zijn vaak met chemische stoffen bewerkt, dus het behoeft geen betoog dat bij het verbranden heel erg veel schadelijke stoffen vrijkomen.

Bronnen: FD, 10-1-2013; www.dewereldmorgen.be, d.d. 28-12-2012

Overige literatuur:
- houtrook.com, webpagina Stop Fijnstof uit Houtrook

Zie ook onze webpagina's 'Hout als biobrandstof" en "Biomassa-centrales"



Aerosolen

(bron: KNMI)

Aerosolen zijn kleine stof- of vloeistofdeeltjes die in de lucht zweven, bijvoorbeeld roetdeeltjes afkomstig van het verkeer.

Samen met schadelijke gassen zoals zwaveldioxide, stikstofdioxiden, ammoniak en vluchtige organische stoffen (VOS), vormen aerosolen luchtvervuiling. In deze samenstelling noemen we aerosoldeeltjes ook wel fijnstof. (die zin vind ik onbegrijpelijk; red.)

Aerosolen spelen een belangrijke maar complexe rol in onze atmosfeer, in luchtvervuiling en klimaatverandering. Welke rol ze precies spelen in ons klimaat is nog onduidelijk. Door gebruik te maken van satellietwaarnemingen komen we meer te weten over het gedrag van aërosolen en hun precieze rol in de atmosfeer.

Onderzoek klimaatverandering

Om de rol van aerosolen te onderzoeken is het nodig te kijken naar de verschillende typen aerosolen, naar zonnestraling en het gedrag van wolken. Aerosolen hebben namelijk invloed op wat er met de zonnestraling gebeurt. Ook blijkt in het huidige onderzoek naar klimaatverandering dat aerosolen het gedrag en de vorming van wolken sterk kunnen beïnvloeden. Als de hoeveelheid aerosolen in de lucht afneemt (minder luchtvervuiling) dan kan de temperatuur stijgen vanwege een toename van SSR, Solar Surface Radiation / Zonnestraling op het aardoppervlak.


De begrippen fijnstof en aerosolen wordt dikwijls door elkaar gebruikt alsof het 2 woorden voor een zelfde begrip zijn. Ik weet nog niet of deze veronderstelling wel / niet juist is. Mail me svp als U het weet.

Vooralsnog vermoed ik dat fijnstof een aerosol is met een diameter < 2,5 micrometer = < 2,5 mijoenste meter


Fijn stof en ultrafijn stof

Luchtverontreiniging is een belangrijk milieuprobleem. Fijnstofconcentraties zijn voor de gezondheid van mensen vermoedelijk het meest schadelijk.

Fijn stof is te omschrijven als deeltjesvormige luchtverontreiniging en veelal worden hiermee de stofdeeltjes met een diameter kleiner dan 10 of zelfs kleiner dan 2,5 micrometer aangeduid (1 micron is een miljoenste meter).

Maar als we het hebben over deeltjes <0,1 micrometer dan spreken we tegenwoordig van ultrafijn stof. Een paar jaar geleden (we schrijven april 2009) konden we het ultrafijn stof nog niet meten. Inmiddels weten we dat de longen het ultrafijnstof nog slechter kunnen verwijderen dan fijnstofdeeltjes, waardoor extra gezondheidsschade kan ontstaan.


Simon Rozendaal (15 mei 2021) beschrijft het als volgt:
In een kubieke meter Nederlandse lucht zitten enkele tientallen microgrammen fijnstof.. 1 gram is heel weinig, 1 milligram is een duizendste van 1 gram, 1 microgram een duizendste daarvan. Een microgram is dus één miljoenste van heel weinig.


(On)zichtbaarheid van fijnstof :
Simon Rozendaal vervolgt zijn essay: ".....wat de wandelaars...... niet zien zijn de schadelijke deeltjes die door de lucht zweven: fijnstof. Dit geeft aardig aan hoezeer die vervuiling in de westerse wereld is afgenomen. Zo'n vijftig jaar geleden kon je het fijnstof in het Rijnmond-gebied immers, ik spreek hier uit eigen ervaring, niet alleen ruiken, maar wel degelijk ook zien.
Nog langer geleden kon je vanwege al dat fijnstof nauwelijks een hand voor ogen zien. Biograaf Claire Tomalin bestudeerde dagboeken van Samuel Pepys en schreef over Londen in de zeventiende eeuw: "Elk huishouden verbrandde steenkool. De rook van de schoorstenen maakte de lucht donker en bedekte elk oppervlak met een roetlaag. Er waren dagen dat een wolk rook van een kilometer hoog en 30 kilometer breed boven de stad hing. Londnaren spuwden zwart." In Nederland - waar turf werd gestookt - zal het niet veel beter zijn geweest."




Verdere literatuur:
- Cloosterman, Ap, Fijnstof: roet, rondschrijven van 28-11-2018, pdf-file; zie voor ongeveer hetzelfde verhaal ook op climategate.nl van 6-12-201.
- houtrook.com webpagina Stop Fijnstof uit Houtrook
- Rozendaal, Simon, Welkom in de schemer tussen iets en niets, EW, 15 mei 2021, p. 59.



Ontstaan van fijn stof
Fijnstof ontstaat deels in de natuur (bv. door onze Noordzee), deels (bijna de helft) door menselijke activiteiten.
Fijnstof komt o.a. vrij tijdens de energieproductie uit fossiele brandstoffen. Dus ook ons verbruik van benzine, dieselbrandstof en gas. Maar ook houtkachels in woonhuizen, onze gezellige open haardvuren, buitenvuren en BBQ's, grootschalige verbranding van hout en biomassa voor verwarming en energiecentrales veroorzaken fijnstof..
Dieselvoertuigen produceren via hun uitlaat veel meer fijnstof dan voertuigen op benzine of gas. Maar van de totale fijnstof-uitstoot van het verkeer wordt anno 2010 40% veroorzaakt door zgn. slijtage-emissies: banden (33%, remvoeringen (24% ) en het wegdek (43%). Dat wordt naar verwachting in 2020 wel 70% omdat de uitlaat-fijnstofemissies zullen afnemen door Europesche regelgeving en daarop volgende technische verbeteringen van auto's.
Overigens zijn de gegevens over slijtage-emissiesnogal onzeker omdat er maar weinig metingen beschikbaar zijn, aldus Prof. van Wee (TU Delft).


Zoals biomassacentrales overigens - wat met de mantel der liefde of "het geloof" vaak wordt bedekt - ook gewoon CO2-uitstoot veroorzaken, "duurzaam" of niet. De CO2 concentratie in de atmosfeer wordt er tòch gewoon sterker van, of de politiek het nou wil "meetellen" of niet. Klimaatoplossingen zoals de verbranding van biomassa leveren volgens Prof. Buisman eerder meer dan minder fijnstof op. Ook al noemt men het product vaak 'Groene Stroom". Hetzelfde geldt voor opslag van CO2, wat uiteindelijk ook extra energie kost en dus meer fijnstof oplevert.

Bijna de helft van de fijnstofbestanddelen wordt door menselijke activiteit gegenereerd, maar in Nederland veroorzaakt de zee ook veel Fijn stof in de vorm van zeezouten. Anderzijds meldt Prof. Buisman in het FD van 10-12-2009 "dat de zeewind de vervuiling deels wegblaast, zodat er in Nederland minder doden door fijnstof zijn dan bv. in Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland, waar het minder waait." En op politiek niveau probeert onze regering er in "Brussel" door te krijgen dat we ons fijnstof uit zee niet (helemaal ?) hoeven "meetellen". Want dan mogen we weer veel meer wegen en gebouwen bouwen.

 

Hein de Kort: fijnstof-cartoon

Hein de Kort (in het FD) : klik op de cartoon voor een vergroting en hier voor zijn website.

 

Ik snap het niet helemaal. Levert de zeewind ons nou extra fijnstof uit zee, en is die wel of niet net zo gevaarlijk als fijnstof uit fossiele brandstoffen, of blaast de zeewind juist extra veel fijnstof weg richting buurlanden ? Wie het snapt mag het me uitleggen !

Bronnen:
FD
, 15-4-2009
climatestewards.nl, 2-9-2007, met aanpassingen door HHvdM;
FD
, 10-12-2009, een bijdrage van Prof. dr. ir Cees Buisman, hoogleraar biologische kringlooptechnologie aan Wageningen Universiteit en wetenschappelijk directeur van Wetsus, centrum voor duurzame watertechnologie te Leeuwarden.
De Telegraaf, 20-3-2010, een artikel van Prof. van Wee, Hoogleraar transportbeleid, TU Delft, die zich baseert op gegevens van het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving), die weer gebruik maakten van gegevens van het TNO.

Zie ook: https://www.dekennisvannu.nl/site/special/Schoonste-lucht/10

Verdere literatuur:
- Cloosterman, Ap, Fijnstof: roet, rondschrijven van 28-11-2018, pdf-file; zie voor ongeveer hetzelfde verhaal ook op climategate.nl van 6-12-2018.

- Lewis, Nic, Compensation between cloud feedback + ECS and aerosol-cloud forcing in CMIP6 models, judithcurry.com, 5-3-2021.



Sterfte door (ultra)fijn stof
Volgens Prof. Buisman (FD, 10-12-2009) zien vooraanstaande deskundigen fijnstof als hèt grootste milieuprobleem voor de volksgezondheid. Jaarlijks leven in Nederland enige duizenden mensen enkele dagen tot maanden korter door kortdurende blootstelling aan fijn stof. Bovendien zou langdurende blootstelling mogelijk zelfs grotere effecten op de volksgezondheid hebben. Volgens Prof. Buisman wijst onderzoek uit dat in Nedrerland jaarlijks 2100 mensen sterven door de gevolgen van fijnstof, meer dan 2 maal het aantal verkeersdoden.

De luchtkwaliteit m.b.t. fijn stof is in Nederland de afgelopen tien jaar verbeterd, maar er worden in Nederland wel overschrijdingen van de Europese grenswaarden waargenomen. Dit geldt ook voor de nabije toekomst en dat blijkt soms een obstakel voor ruimtelijke ontwikkelingen zoals bv. bouwprojecten en wegenaanleg. Fijn stof kan over grotere afstanden getransporteerd worden en is dus een grensoverschrijdend probleem. (bronnen: FD, 15-4-2009 en climatestewards.nl, 2-9-2007, met aanpassingen door HHvdM)

Luchtvervuiling heeft ook invloed op de vatbaarheid en ernst van b.v. het Coronavirus: zie verderop.

Verdere literatuur:
Cloosterman, Ap, Fijnstof: roet, rondschrijven van 28-11-2018, pdf-file; zie voor ongeveer hetzelfde verhaal ook op climategate.nl van 6-12-201.


Geen wetenschappelijke consensus over fijnstof.
Volgens Kees Verhoeven (directeur van MKB Nederland) en Uri Coronel (voorzitter van VNO NCW, regio Amsterdam) lopen de bevindingen over fijnstof ver uiteen. Er wordt enerzijds gerept over 18.000 sterfgevallen per jaar, anderzijds op een afname van (fijnstof of sterfgevallen ?) van 40% sinds 1900 (bron: FD 24-6-2008).

Simon Rozendaal denkt er het zijne van in Elsevier van 8 augustus 2018:
"Fijnstof: 18.000 demagogische doden per jaar"
gekleurde rookpluimen

"Strijd tegen vieze lucht voorziet tal van Nederlanders van inkomen. Fijnstof doodt in hun ogen 18.000 mensen per jaar.
Waarde lezer, kent u iemand die aan fijnstof is overleden? Nee, hè? Toch zou dat eigenlijk wel moeten. Volgens gezaghebbende instanties overlijden er immers achttienduizend mensen aan fijnstof. Zo’n één op de duizend Nederlanders, elk jaar weer. Het CBS kent ze evenmin. Het Centraal Bureau voor de Statistiek houdt een statistiek bij van doodsoorzaken. U kunt het zo gek niet verzinnen, het CBS registreert het. In 2000 37 maal een accidentele val, in 2010 80 accidentele verdrinkingen, in 2016 187 accidentele vergiftigingen, enzovoort. Fijnstof staat er niet bij.Toch beweren organisaties van naam dat in Nederland jaarlijks een voetbalstadion vol bezwijkt aan fijnstof. De Wereldgezondheidsorganisatie, de Gezondheidsraad, het RIVM, de Hartstichting, het Longfonds. Dat roept de vraag op waar die doden vandaan komen.", alsdus Simon Rozendaal. Mede door kolen-centrales voor elektra zouden in China jaarlijks meer dan een miljoem mensen sterven aan luchtvervuiling.

bron:
Rosen,, J.W., from National Geographic, African Nations To Build More Than 100 New Coal Power Plants , GWPF Energy News, 10-5-2017.


Coronavirus en luchtvervuiling

droge hoest en kortademigheid door luchtvervuiling

Het Corona virus slaat qua vatbaarheid en ernst vooral toe bij mensen met longproblemen en daarom ook vooral in gebieden met grote luchtvervuiling, zoals Chinese miljoenensteden, de Povlakte in Italië en New York City.

Tony Heller laat in een video (28-3-2020) een Duitse infectieziekten-specialist, Prof. Dr. Sucharit Bhakdi hier uitleggen hoe dat zit.

Acute tijdelijke afname luchtvervuiling in China

De tekst in de laatste twee alinea's van de column op 21 maart 2020 in het Economie katern op blz. 12 van het BD/AD van Sandra Phlippen luiden als volgt: "Voor onze klimaatdoelen zou het geweldig zijn. Het beste voorbeeld daarvan ligt in China. Nasa-luchtfoto's van China in februari 2020 lieten een extreem schone lucht boven de normaal pikzwarte steden zien. In februari stond een groot deel van de Chinese economie stil, waardoor de uitstoot wegviel. De Amerikaanse milieueconoom Marshall Burke heeft vervolgens berekend hoeveel doden er niet zijn gevallen doordat de lucht in Chinese steden opklaarde. Dat vergelijkt hij met het aantal doden dat er door de corona-uitbraak viel. Het resultaat is schokkend: de schone lucht heeft twintig keer zo veel doden voorkomen als het aantal doden dat corona er heeft veroorzaakt! (Bron: Frans Bos, persoonl. comm., 23-3-2020).



Dieselauto's

dieselkwalm uit auto
Foto: Carblogger.;

 

Roet van dieselauto's wordt gerekend tot de fijnstof-luchtvervuiling. Maar dieselauto's stoten ook ultrafijn stof uit. Zie hierna onder ultrafijn stof.
Een roetfilter op een nieuwe auto houdt 99% of meer van alle roetdeeltjes tegen, maar ze verbranden tevens de "grote" deeltjes tot de wellicht veel gevaarlijker kleine deeltjes.

Foto gevonden bij Cloosterman, d.d. 6-12-2018 op climategate.nl: "Fijnstof: roe"

Overigens wordt anno 2019 wel gesteld dat moderne dieselauto's nog maar weinig luchtvervuiling veroorzaken.

(bron: - Matthijssen, Hugo, Dieselrijden is nu schoner bij rijden in de stad dan elektrisch, Climategate.nl, 6-11-2019)

Roetfilters
Een roetfilter inbouwen in een bestaande auto (een zgn. retrofit) zorgt voor een afname van schadelijke uitstoot van gemiddeld 40%.
Lees meer over dieselbrandstof en hierna onder Ultrafijn Stof. Het probleem van de ultrafijn stof kan door roetfilters verergeren omdat die "grote" deeltjes verbranden tot kleine deeltjes. Er zijn kamerleden die al jaren roepen (anno 2009) dat de roetfilters weg moeten. De EU zou een hoop geld uitgeven om de verkeerde stof tegen te houden. Anno 2009 meten we nog hoeveel gram fijnstof er uit een auto-uitlaat komt, maar in 2012 zal dat zijn hoeveel deeltjes er uit komen. Dan heeft het dus geen zin meer om alleen de grote deeltjes tegen te houden (bron: FD 24-6-2008).
  roetfilters
Nederlandse postzegel uit 2008/10

Ultrafijn Stof
In het huidige beleid ligt de nadruk op de fijn stoffracties PM2,5 (<2,5 micrometer) en PM10 (<10 micrometer), niet op de fractie ultrafijn stof (<0,1 micrometer).
Een paar jaar geleden (we schrijven april 2009) konden we het ultrafijn stof nog niet meten. Daarom is er anno april 2009 nog geen Europees beleid voor geformuleerd en dus ook niet voor het ultrafijn stof die dieselauto's produceren. Maar juist de kleine fijnstof deeltjes worden er van verdacht hartziektes te veroorzaken. Het probleem van de ultrafijn stof kan door roetfilters verergeren omdat die "grote" deeltjes verbranden tot kleine deeltjes. Het TNO stelt daarom in een rapport d.d. april 2009 dat het Europesche beleid m.b.t. roetfilters niet de verwachte gezondheidsverbetering zal opleveren. Anno 2009 meten we nog hoeveel gram fijnstof er uit een auto-uitlaat komt, maar in 2012 zal dat zijn hoeveel deeltjes er uit komen. Dan heeft het dus geen zin meer om alleen de grote deeltjes tegen te houden (FD, 15-4-2009).

Gevonden:

Chris Schoneveld 6 nov 2019 om 10:37 in een reactie op climategate.nl

Tot nu toe heb ik allen deze bron gevonden met meer informatie over fijnstof, maar ook hier wordt het onderscheid tussen fijnstof van verbranding en die door slijtage niet in percentages vermeld:
https://www.ce.nl/publicatie/luchtvervuilende_en_klimaat-emissies_van_personenauto’s_/1419

Fijnstof, oftewel Particulate Matter (PM), is de verzamelnaam voor stofvormige luchtverontreiniging in de lucht. Deze is deels natuurlijk, zoals zeezout en bodemstof, maar wordt grotendeels veroorzaakt door menselijk handelen (gemiddeld 75-80%, op stedelijke wegen >80%; PBL, 2010). Het ene soort fijnstof is overigens het andere niet. Fijnstof veroorzaakt door het verkeer is vele malen schadelijker voor de gezondheid dan andere soorten fijnstof. Het bestaat uit de slijtage-emissies van de banden en het wegdek en fijnstof van de verbrandingsprocessen in de motor. Vooral de laatste categorie is erg gevaarlijk voor de gezondheid. Fijnstof is er in verschillende groottes, variërend in deeltjes van minder dan 10 micrometer groot tot zelfs minder 0,1 micrometer groot. De schadelijkheid van fijnstof wordt vooral bepaald door de grootte van de deeltjes. Kleinere deeltjes kunnen doordringen tot diep in de longen en zijn hierdoor schadelijker dan grotere deeltjes.
PM10 bestaat uit alle fijnstofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer; hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende fracties:
? Fractie van deeltjes met een diameter tussen de 2,5 en 10 micrometer zijn vooral het gevolg van mechanische processen, zoals slijtage van de banden en remmen, en opwaaien van bodemstof.
? Fractie van deeltjes met diameter kleiner dan 2,5 micrometer (aangeduid als PM2.5) komen vooral vrij bij verbrandingsprocessen, zoals dieselroet. Daarnaast bevat deze fractie secundaire aerosolen die gevormd zijn uit NO2.
? Fractie van deeltjes met een diameter kleiner dan 0,1 micrometer, ook wel ultrafijnstof genoemd en aangeduid als PM0.1. Deze deeltjes komen vrijwel uitsluitend vrij bij verbrandingsmotoren. Het aantal deeltjes is hierin relatief hoog vergeleken met de massa ervan, en een betere maat voor de schadelijkheid. Daarom wordt ultrafijnstof vaak uitgedrukt in het aantal deeltjes.


Verdere literatuur over fijnstof en ultrafijnstof:
- Cloosterman, Ap, Fijnstof: roet, rondschrijven van 28-11-2018, pdf-file; zie voor ongeveer hetzelfde verhaal ook op climategate.nl van 6-12-201.

- Matthijssen, Hugo, Dieselrijden is nu schoner bij rijden in de stad dan elektrisch, Climategate.nl, 6-11-2019


Lees ook onze webpagina over luchtkwaliteit

Lees ook onze webpagina over SSR-Surface Solar Radiation



Zure regen

De Europese verkiezingen werden in 1984 voor een belangrijk deel uitgevochten rondom het thema zure regen. Those were the days ! ?

Zure regen is een weids begrip voor iets dat desastreus is voor ons milieu. Het is in feite een te beperkte term, want het gaat om meer dan regen. De term zure regen schiet om drie redenen te kort, legt Gerben Poortinga uit in "wat is zure regen ?", een van de hoofdstukken van zijn in 1984 uitgekomen boek "zure regen."

In die tijd was de term "zure regen" over de hele wereld ingeburgerd als een populaire verzamelnaam voor de luchtverontreiniging ten gevolge van het verbranden van kolen, olie en gas en ten gevolge van enkele andere zuurvormende stoffen zoals ammoniak. Het gebruik van de term "zure regen" voor het geheel van de luchtvervuiling heeft tenininste het voordeel dat een mondvol moeilijke woorden om hetzelfde aan te duiden kan worden vermeden, aldus Poortinga. Politiek of bestuurlijk heeft het geen enkel gevolg. De noodzakelijke bestrijdings-maatregelen worden er echt niet anders door. Anno 2007 wordt hetzelfde wel gezegd over de strijd tegen de "CO2-uitstoot" (HvdM).

Zure regen
Kwaadaardige bedreiging van ons welzijn
door drs.Gerben Poortinga

1e uitgave was bij Elsevier 1984 ISBN 90 10 053883 0

klik op het plaatje om de inhoud te zien en enkele hoofdstukken te lezen !


Lees meer over zure regen op onze webpagina "zure regen"


U bent hier: inhoudsopgave - luchtvervuiling
Google
 
Web www.hugovandermolen.nl

Deze website is een activiteit van dr. Hugo H. van der Molen, Copyright 2007 e.v.

Mail ons uw commentaar, aanvullingenen en correcties !

Follow@plattezaken en Facebook of Linkedin


Schone boslucht in uw vakantie ?

TE HUUR:


Ideaal vakantiehuis (maar wel met CV en wifi) voor natuurliefhebbers en rustzoekers, uniek (af)gelegen aan de rand van een 0,5 ha. heideveld, te midden van 50 ha. natuurgebied van (vooral) Natuurmonumenten te Norg (Drenthe).