Web www.hugovandermolen.nl

Kerncentrale-ongevallen en -rampen
Kerncentrale-ongevallen en -rampen zijn er geweest, sinds er kerncentrales zijn gebouwd. Het publiek was vaak ongerust, zoals bij de diverse ongevallen in Rusland en Engeland sinds daar in 1952 werd gewerkt in Windscale (later van ellende maar omgedoopt in Sellafield).

Maar sinds de rampen nabij Three Mile Island en Harrisburg in de USA in 1979 en de grootste kerncenmtrale ramp ooit, in Chernobil in de Oekraïne, in 1986 is de wereld extra beducht voor kernergie. Het zou tot 2009 duren voor men in West Europa weer een kerncentrale zou bouwen: in Finland, de Olkiluoto-3, de grootste kerncentrale ter wereld. Niet dat kerneregie sinds 1950 meer doden heeft opgeleverd dan bv. de kolenindustrie, waar alleen al in China jaarlijks ca. 6.000 arbeiders omkomen in de kolenmijnen. Ook de jaarlijkse hoeveelheid doden door het branden van klassieke kaarsen schijnt erg hoog te zijn. Om over huisbranden door het roken van cigaretten, verkeersongevallen, ongevallen in en om de woning, sportongevalsdoden en zelfdodingen nog maar te zwijgen.

De angst voor kerncentrales zit hem vooral in het grootst denkbare ongeval, waarbij grote gebieden voorgoed onbewoonbaar kunnen worden, zoals na de ramp in het Russische Tsjernobyl. Ook maakt men zich zorgen over het beheer van kernafval, zowel qua vervuiling als qua mogelijkheden voor terrorisme.

Dat men de kans op een kernongeval tegenwoordig (althans tot de Japanse ramp in maart 2011) steeds kleiner acht, doet daar niet wezenlijk iets aan af.

In de psychologie is bekend dat de mens gemiddeld veel optimistischer is dan gerechtvaardigd. Dat houdt ons geestelijk op de been.

Zo bleek in maart 2011 in Japan dat de in problemen gekomen kerncentrale Fukushima-1 niet gebouwd was voor zo'n gigantische aardbeving (9 op de schaal van Richter) maar voor bevingen van hooguit 8 à 8,3 (een beving op schaal 9 is 30 x zo krachtig als op schaal 8). De kerncentrales in Californië zijn gebouwd op aardbevingen van maximaal 7 en 7,5 op de schaal van Richter.

De Fukushimacentrale (10 à 13 m boven de zeespiegel gelegen) was berekend op een tsunami van 5,70 m, doch werd getroffen door een14 m hoge vloedgolf, meer dan 2 x zo hoog als waar bij de bouw rekening mee was gehouden..

Overigens is het ook maar een kwestie van definitie wat je een kerncentrale-ongeval wilt noemen. In Frankrijk zijn in 2010 in de totaal 58 Franse kernreactoren wel meer dan 1000 ongevallen geregistreerd ! De gegevens zijn afkomstig uit een officieel maar vroegtijdig uitgelekt rapport over nucleaire veiligheid in Frankrijk. Het zou volgende maand (april 2011) besproken worden in de Assemblée Nationale. Bron, d.d. 22-3-2011. Ik ben benieuwd hoe deze ongevallen worden ingeschaald op de hier onder besproken trede 1-7.

"Stress-tests" kerncentrales in Europa

Op 1 juni 2011 beginnen de "stresstests" van kerncentrales in Europa. De lidstaten van de Europese Unie zijn het hier woensdag eens over geworden. Uit de tests moet blijken of de centrales bestand zijn tegen ongelukken, natuurrampen en diverse terreuraanslagen.

Het idee om stresstests uit te voeren kwam na de ramp met de Fukushima Dai-ichi-centrale in Japan, die werd getroffen door een aardbeving en een daaropvolgende tsunami (zie verderop onder Japan).

Volgens Eurocommissaris voor Energie Günther Oettinger wordt bekeken wat de gevolgen zijn als een vliegtuig zich in een kerncentrale boort, hetzij door een technisch probleem, hetzij door een terreuraanslag. Daarnaast wordt bijvoorbeeld ook onderzocht of centrales bestand zijn tegen explosies van gasflessen of tankwagens. In totaal worden 143 kerncentrales gecontroleerd. De uiteindelijke uitslagen van de tests worden rond april 2012 verwacht.
(bron: Trouw.nl, d.d. 26-5-2011)

Menselijke en organisatorische fouten:
Deze vormen in het algemeen de voornaamste oorzaken van bedrijfsongevallen. Dat zal bij kerncentrales niet anders zijn en ook niet bij falende veiligheid bij terrorisme. De ramp in Chernobyle was duidelijk zo'n geval. De Europese Commissie zou er goed aan doen de Ludlums en Forsyths van deze wereld uit te nodigen gaten te schieten in de interne procedures en beveiliging van onze kerncentrales en andere vitale industrieën. Ik meen ooit gelezen te hebben dat de CIA en aanverwante diensten dat ook wel doen.

Alarmfases of alarmniveau's
Alarmniveau's bij kerncentrale-ongevallen worden geschaald van 1- 7.

Schaal 4:
Een kernongeval op schaal 4 heeft alleen locale consequenties.

Schaal 5:
Een kernongeval op schaal 5 betekent dat er ook 'bredere gevolgen" zijn.

Voorbeeld: in 1979 vond een ongeval plaats in een kerncentrale op Three-Mile Island (Harrisburg) in de Amerikaanse staat Pennsylvania (zie hierna op deze webpagina). Daarna zijn er in de Verenigde Staten geen kerncentrales meer bijgebouwd.
Schaal 5 is dus kennelijk wel zo erg dat "de schrik er goed in zit".

Op 15 maart 2011 schaalt de Japanse regering de ramp met de Fukushima-1 kerncentrale nog op trede 4 in, maar de Franse nucleaire veiligheidswaakhond ASN stelt dat het incident minstens op de 5e en wellicht op de 6e trede moet worden ingeschaald, vergelijkbaar met het incident nabij Harrisburg, USA. Per 15 maart heeft de Japanse regering ca. 200.000 mensen uit het gebied met een straal van 20 km. geëvacueerd en in de evacuatiecentra uit voorzorg 230.000 jodiumpillen gestalt, die - als de situatie het vereist - moeten voorkomen dat de schildklieren der evacuees radioactief besmet jodium opnemen. Reeds op18 maart schaalde het nucleaire Japanse agentschap de ramp als trede 5.

Schaal 7:
De ramp bij Tsjernobyl in de Oekraine in 1986 werd ingeschaald als trede 7; Zie details hierna op deze pagina.
Deze kerncentrale in Tsjernobyl ontplofte in 1986 en veroorzaakte een nucleaire wolk die over een groot deel van Europa trok. Dat was de grootste nucleaire ramp in de geschiedenis. Een gebied zo groot als Nederland is niet of nauwelijks nog bewoonbaar, niet zozeer in de Oekraïne zelf, maar grotendeels in Wit Rusland (Belarsus).

Het zou tot 2009 duren voor men in west Europa weer een kerncentrale zou bouwen: in Finland, de Olkiluoto-3, de grootste kerncentrale ter wereld.

Bronnen:
o.a. FD, 19-3-2011

1950 / 60 in Rusland
Rondom de opwerkingsfabriek Majak (ook wel Mayak) nabij de stad Ozersk in de Oeral, Rusland, zijn in de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw (o.a. in 1957) twee grote en diverse kleine nucleaire ongelukken geweest waarbij eveneens grote hoeveelheden radioactiviteit over meer dan 26.000 km2 bewoond gebied werden verspreid. (ter vergelijking: het grondoppervlak in Nederland is ca. 29.300 km2)
Lees meer over dit lang door de autoriteiten geheim gehouden schandaal, dat nog steeds aktueel is.

Sinds maart 2010 werd Rusland getroffen door enorme wijd over het land verspreide bosbranden en veenbranden. Het werd de heetste zomer in 150 jaar. In Majak werd de noodtoestand uitgeroepen. De opwerkingsfabriek draait er nog steeds. Maar de branden bedreigen meer Russische kernfabrieken (bron: FD, 10-8-2010).

Het zou tot 2009 duren voor men in west Europa weer een kerncentrale zou bouwen: in Finland, de Olkiluoto-3, de grootste kerncentrale ter wereld.

Stralingsniveau's van het huidige Tsjernobyl zouden juist gezond kunnen zijn ............. ?

Dat is de strekking van een bericht d.d. 2-1-2012 op de website van De Groene Rekenkamer. Hierbij wordt gerefereerd aan diverse plaatsen op aarde waar mensen goed gedeien onder relatief hoge niveau's van natuurlijke atoomstraling, zoals aan het mooie strand van het Braziliaanse Guarapari, waarnaar wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan.

Ach, als het zo mooi zou kunnen zijn .....................

Japan 2011

Op 11maart 2011 werden 4 kerncentrales en 11 reactoren getroffen door de ergste aardbeving (8,9 op de schaal van Richter) die sinds 1900 werden geregistreerd. Het betrof 3 actieve reactoren van de centrale in Onagawa, 3 actieve reactoren en 1 inactieve reactor van de centrale in Fukushima 1 (= Daiichi; 3 van de 6 waren niet actief i.v.m. onderhoud), 4 reactoren van de centrale in Fukushima 2 (= Daini) en 1 reactor in de centrale te Tokai Daini, ca. 120 km noordelijk van Tokyo (bron: FD, 15-3-2011) De daaropvolgende tsunami had een verwoestende werking op de kustgebieden en spoelde ook over het terrein van de Fukushima-1 Daiichi kerncentrale, waar grote schade werd aangericht aan o.a. het koelsysteem, waardoor branden en ontploffingen ontstonden en gevreesd werd voor meltdowns van 4 kernreactoren.

In Japan worden kerncentrales automatisch stilgelegd als er grote bevingen plaats vinden. Daarna moet de reactor wel voortdurend gekoeld blijven omdat er nog wel steeds veel warmte vrijkomt in de reactor. Dat koelen gebeurt met pompen die water door de reactor spoelen. Dat pompensysteem werd echter ontregeld door een gigantische tsunami die ontstond door de aardbeving, ca. 150 km verderop in zee en die met grote kracht de kust overspoelde.

De aan zee gelegen Centrale in Fukushima Daiichi, waar de popmpen haperden. De vierkante gebouwen zijn reactorhuizen, waarin de kernreactoren zich bevinden, die eerst zijn omhuld (beschermd) door een decimeters dikke laag staal en vervolgens door een dikke laag beton. In Fukushima zijn zowel de interne als externe (met dieselgeneratoren aangedreven) koelsystemen uitgevallen. “Dergelijke panne wordt uiterst onwaarschijnlijk geacht, maar het is sinds tientallen jaren een van de pijnpunten van kernenergie”, aldus Ken Bergeron, een fysicus die gespecialiseerd is in kernrampscenario’s. (bron: www.groenelus.nl, 15-3-2011.

Doordat de pompen haperden zijn 2 van de 3 actieve reactorgebouwen door oplopende stoomdruk in brand gegaan en ontploft, zijn kernstaven deels droog komen te staan bij gebrek aan koelwater en wordt al na enkele dagen gevreesd voor een zgn. meltdown van de reactorstaven, een niet meer te controleren kernsplitsing, zoals eerder is gebeurd in Tsjernobil (zie hierna onder Tsjernobyl). Maar de stalen en betonnen omhulsels van de reactorvaten zijn 15-3-2011 nog wel intact. Ook de 4e, inactieve, reactor werdt al snel bedreigd. Daar lagen inactieve kernstaven opgeslagen. Het IAEA (Internationaal Atoomenergieagentschap) acht op 15 maart de kans op een totale meltdown, zoals bij Tsjernobyl in 1986, vooralsnog onwaarschijnlijk. Het gebouw van kernreactor 3 is verwoest, zoals op deze foto is te zien (gedownload op 23-3-11). Dat in deze puinhoop nog een reactor in tact zou blijven en gekoeld kan worden lijkt me stug. Dat klopt ook wel: zie verderop. Inmiddels is het drinkwater in Tokyo voor babies niet meer veilig. Per 20 mei 2011 zijn de reactoren verre van onder controle. Er wordt voortdurend water opgespoten, dat direct weer verdanpt en weglekt, aanvankelijk gewoon de zee in wat tot protesten leidde. (bron: TV-uitzemding 20-5-2011).

bron: www.nu.nl, 15-3-2011

Eind mei 2011 maakt kernreactor-eigenaar Tepco bekend dat niet alleen in kernreactor 1 de splijtstofstaven geheel of gedeeltelijk waren gesmolten. Naar nu blijkt (sic !) hebben zich kort na de tsunami ook meltdowns voorgedaan in de reactoren 2 en 3 (FD, 25-5-2011).

Als er een meltdown plaats zou vinden (wat dus achteraf bezien het geval was), dan zou (heeft) de fall out in 10 dagen de westkust van Noord Amerika kunnen bereiken, althans bij oostewind (bron: www.groenelus.nl, 15-3-2011).

De wereld wordt andermaal met de neus gedrukt op de gevaren van kernenergie.

NOS.nl, zondag 20 maart 2011: 01.11 uur: Rookwolk boven Atlantische Oceaan.
Een rookwolk van de geplaagde Japanse kerncentrale Fukushima 1 is over Noord-Amerika getrokken en hangt nu boven het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan. De wolk bereikt woensdag of donderdag Europa. Dat heeft de Franse overheidsdienst IRSN, die gaat over nucleaire veiligheid, laten weten. Gevaren voor de volksgezondheid en het milieu lijken er niet te zijn. Sporen van de schadelijke stof cesium-137 zijn nauwelijks te vinden in de rookwolk en boven Europa zal de stof niet meer te traceren zijn, verwacht IRSN.

N.a.v. de ramp in Fukushima herziet Japan reeds na 2 maanden haar beleid t.a.v. kernenergie (FD, 11-5-2011): kernenergie moet veiliger en duurzame energie meer gestimuleerd. Japan had als doelstelling om in 2020 negen extra kerncentrales te hebben gebouwd en in 2030 veertien. Hierdoor zou Japan de helft van zijn elektriciteit uit kernenergie halen, waar dat anno 2011, voor de ramp, 30 % is.

21-5-2011 werd bekend dat de ramp voor kernreactor eigenaar Tepco leidde tot een jaarverlies van € 10,7 miljard, mede doordat het een voorziening moest nemen van € 9,4 miljard. Het verlies werd veroorzaakt door de kosten van de beschadigde centrale en afschrijvingen. Waarschijnlijk drukken de kosten van de ramp nog jaren op het resultaat van Tepco. Ze gaan voor 5,1 miljard bezittingen verkopen om geld te genereren. Tepco heeft inmiddels al ca. € 25 miljard aan beurswaarde verloren (FD, 21-5-2011), wat meer dan driekwart van haar beurswaarde is (FD, 21-5-2011). Vorig jaar rapporteerde het bedrijf nog een winst van 1,1 miljard euro.

Winstgevendheid versus veiligheid van kerncentrales
Naar aanleiding van de kerncentraleramp in Japan in maart 2011 werden in Duitsland de 7 oudste van de 17 kerncentrales 3 maanden stilgelegd. Deze 7 van o.a. RWE en EON leverden wel ca. 10% van de in Duitsland geproduceerde energie. De permanente sluiting van een of meer kerncentrales is niet ondenkbaar. Lokale speler EnBW heeft gezegd dat het een van zijn kerncentrales misschien niet meer zal aanzetten na de veiligheidstests De strenge veiligheidseisen en daarmee gepaard gaande hoge kosten maken winstgevend opereren niet langer mogelijk (sic !). Het tijdelijk of zelfs voorgoed sluiten van oude kerncentrales doet de sector pijn want de zo goed als afgeschreven oudere faciliteiten golden tot nu toe als de grote winstmakers (bron: FD, 18-3-2011).

Het Japanse elektriciteitsbedrijf Tepco (Tokyo Electric Power Company) , eigenaar van de in maart 2011 door een aardbeving en tsunami getroffen getroffen kerncentrale in Fukushima heeft in 2 maanden ca. € 25 miljard aan beurswaarde verloren. Het maakte een (jaar?)verlies van ca. € 10 miljard , na een voorziening te hebben moeten treffen van ca € 9,4 miljard. 29 juni 2011 had het concern al 85% van zijn beurswaarde verloren (FD, 29-6-2011).

	Web www.hugovandermolen.nl

Deze website is een activiteit van Van der Molen Financial Services, Copyright 2007 e.v.

Mail ons uw commentaar, aanvullingenen en correcties !