feiten, getallen en opinies
Tectonische platen
Aardbevingen komen vooral (maar niet uitsluitend) voor op de breukvlakken tussen de zgn. tectonische platen die de aardbol bedekken. Zie een kaart van de wereld en die tectonische platen waarop de grote aardbevingen sinds 1900 zijn gemarkeerd, evenals de bestaande kerncentrales (anno ?). De kaart toont ook welke kusten kans lopen door tsunamis te worden getroffen, die door aardbevingen op zee worden veroorzaakt.
In bv. Japan worden kerncentrales zodanig gebouwd dat ze een bepaalde aardbevingskracht zouden moeten kunnen doorstaan. Vanaf een bepaalde sterkte worden ze automatisch stilgelegd. Ook wordt met de bouw rekening gehouden met mogelijke tsunamis. Echter, het voorstellingsvermogen of de wil van de constructeurs of hun opdrachtgevers bleek onvoldoende voor de ramp die Japan trof op 11 maart 2011. Immers, de bouwkosten nemen toe met de sterkte van de natuurkrachten waarmee je rekening wenst te houden. Dat blijft altijd een afweging tussen investeren en (on)mogelijk geachte rampscenario's en de mogelijke rampzalige gevolgen.
Zo hebben we dat in Nederland na de overstromingsramp in Zeeland voor het eerst gedaan toen we moesten besluiten over de sterkte van de deltawerken in ons beroemde Deltaplan. Geld voor de bouw werd voor het eerst in Nederland afgewogen tegen de mogelijke kansen en gevolgen van een volgende overstromingsramp.
 |
De Pacifische Plaat brengt langs de randen niet alleen aardbevingen voort. Ook de meer dan duizend vulkanen op de breuklijnen zijn een gevaar. De omtrek van deze tektonische plaat wordt daarom ook wel ‘de ring van vuur’ genoemd. |
 |
Nevenstaande video en deze link brengen u bij fantastische en dramatische diashows en video's op Youtube, o.a. over de "ring van vuur" (ca. 1000 minder en meer actieve vulcanen) rondom de tectonische plaat van de grote oceaan (Pacific), die loopt van de westkusten van Zuid- en Noord Amerika, Alaska, de Aleoeten, Japan, de Philippijnen, Indonesië, Papoea Nieuw Guinea en Nieuw Zeeland. |
This animation shows every recorded earthquake in sequence as they occurred from January 1, 1901, through December 31, 2000, at a rate of 1 year per second. The earthquake hypocenters first appear as flashes then remain as colored circles before shrinking with time so as not to obscure subsequent earthquakes. The size of the circle represents the earthquake magnitude while the color represents its depth within the earth,
|
 |
Portugal 1755
Nee, tsunamis gebeuren niet alleen rondom het aziatische continentale plat.
Ook Europa kreeg er wel mee te maken: het is maar dat onze ingenieurs er bij de kerncentrale(s) in Borsselen wel even rekening mee houden. Ik lees de laatste tijd nogal eens dat we in Nederland geen tsunamigevaar zouden kennen, zoals wel in Japan. Lissabon is Zeeland niet, maar het is toch ook weer niet zo ver weg. In Cornwall, Verenigd Koninkrijk zorgde de aardbeving bij Lissabon voor tsunamis van 3 m hoogte.
Aardbeving en tsunami in Lissabon in 1755 (uit: Hartwig, G., Volcanos and Earth Quakes, London : Longmans, Green, and Co., 1887).
Deze vreselijk aardbeving, brand en tsunami komt voor in Voltaire's Candide:
Aan het slot van zijn filosofische roman Candide ou l‘optimisme (1759) nodigt Voltaire ons uit om onze tuin te bewerken: “il faut cultiver notre jardin”. Het werd een gevleugelde uitdrukking.Voltaire laat ons kennis maken met Candide die is opgevoed met het idee dat de mens in de beste van alle mogelijke werelden leeft. Daarmee introduceerde Voltaire het gedachtegoed van de filosoof Leibniz. Zodra Candide echter wordt verjaagd uit het kasteel waar hij is opgegroeid, moet hij dit positieve wereldbeeld al snel opgeven.Op zijn reizen wordt Candide geconfronteerd met gehavende landschappen die de sporen dragen van oorlogen en natuurrampen. Zo laat Voltaire Candide de gevolgen van de ramp van Lissabon aanschouwen. De stad werd in 1755 getroffen door een van de grootste aardbevingen uit de geschiedenis, gevolgd door een vloedgolf en een brand die vrijwel de hele stad vernietigde. De willekeur waarmee mensen overleefden of stierven veranderde Voltaire’s wereldbeeld, maar hij laat de lezer niet met lege handen achter. Hij geeft aan wat ons als mens te doen staat: “Il faut cultiver notre jardin”. Laten we doen wat binnen onze mogelijkheden ligt om verandering en verbetering in de wereld te brengen en laten we dichtbij beginnen: met onze tuin (bron d.d. 25-7-2018: Herbarium Cataplasma, 25-3-2014, door de hcleeuwarden:il faut cultiver notre jardin ).
Lees meer over tsunamis en de kans daarop in Europa op de Engelstalige Wikipedia !
